Está situado no adro da igrexa románica de Coruxo, á beira da Polo outro lado aparece outra inscrición con outra data diferente e distante no tempo: “FUE TRASLADADO PULIDO Y PINTADO EN JUNIO DE 1853”. Tamén nesta inscrición observamos outro dato curioso: do mesmo xeito que máis de douscentos anos antes fora gravado co motivo e data de construción, agora é novamente gravado con indicación das operacións realizadas sobre el e a data en que se fixo. Foi pulido, douscentos vinte e dous anos despois da súa construción; o que denota que tras dous séculos á intemperie anovóuselle a cara da pedra para devolverlle a fermosura orixinal da pedra (ata a actualidade pasou un século e medio máis e agora está pedindo un pulido a berros; está completamente cheo de carriza). Tamén se nos indica na inscrición que foi pintado. Aínda se conservan por Galicia moitos cruceiros pintados, outros co restos de policromía; mais na maioría dos casos xa se deixou de facer esta práctica.
O fuste é liso e hexagonal e lévanos ata un capitel con base de colar, decorado nas catro caras, rematado en volutas nos recantos da parte superior.
A cruz ten dúas figuracións clásicas: un Cristo crucificado e unha Piedade. A cruz está bastante ben realizada, con imitación á madeira e trazo irregular e tosco. O Cristo non está moi elaborado; acentúa certas fasquías dos seu corpo cun certo xogo volumétrico, mais en xeral está bastante apegado á pedra. A Piedade é o máis fermoso da figuración. Unha Virxe en pedra de principios do século XVII, na que os nosos canteiros verteron a súa visión da nai de Xesús coma unha muller galega daquel tempo. O seu fillo completamente inerte no seu colo, mesmo cun tamaño inferior ao da súa nai, quizais porque como dicía Castelao, no colo das nosas nais todos somos coma nenos pequenos para elas. Aos pés da Virxe está representada a cabeza dun pequeno anxelote con dúas ás sobresaíndo aos lados.
Este cruceiro conserva tamén unha tradición. Foi lugar de parada de procesións e enterros, con lectura de responsos. Por outra parte chegou ata nós a lenda de que un santo ou un crego, segundo as versións, enterrou un tesouro debaixo del, mais ninguén foi quen por agora de dar con el.
Podedes ver máis fotos neste enlace.
Podedes introducir o lugar onde está no voso navegador GPS.
(Se necesitades converter o arquivo .GPX xenérico para o voso navegador concreto, descargade o programa PoiEdit > Menú Herramientas>Conversor de paquetes)